Η ύπαρξη ενός εφήβου στην οικογένεια μπορεί να φέρει ταραγμένους και δύσκολους καιρούς. Όσο τα παιδιά είναι μικρά, οι γονείς διατηρούν τον έλεγχο της οικογένειας.
Όμως, στη διάρκεια των εφηβικών χρόνων, η ισορροπία δυνάμεως μετατοπίζεται. Οι γονείς πρέπει να μάθουν να προσαρμόζονται στις αλλαγές αυτές, καθώς τα παιδιά τους ωριμάζουν και γίνονται πιο ανεξάρτητα και αυτοδύναμα άτομα.
Ο έφηβος θέλει περισσότερη ελευθερία, αλλά οι γονείς θέλουν την ασφάλειά του. Ο έφηβος θέλει να παίρνει αποφάσεις, αλλά οι γονείς πιστεύουν ότι οι αποφάσεις εξακολουθούν να είναι δική τους ευθύνη.
Αν και πολλοί γονείς θέλουν να διατηρήσουν τον όσο το δυνατό μεγαλύτερο έλεγχο στα παιδιά τους, χρειάζεται να αντιληφθούν ότι κάποιος βαθμός ανεξαρτησίας είναι βασικός, αν πρόκειται κάποτε να χωρίσει ο έφηβος από την οικογένειά του και να καθιερώσει τη δική του ταυτότητα.
Δημιουργία αυτοπεποίθησης
Στα χρόνια της εφηβείας, οι έφηβοι επιχειρούν να δημιουργήσουν μια αίσθηση ταυτότητας και αυτοεκτίμησης. Η αυτοπεποίθησή τους είναι συχνά εύθραυστη. Είναι σημαντικό να ενθαρρύνετε τις προσπάθειές τους και τα επιτεύγματά τους.
Δείξτε ενδιαφέρον σε ό,τι κάνουν και γνωρίστε τους ότι τα εκτιμάτε και τα σέβεστε για εκείνο που είναι. Ενθαρρύνετέ τα να εκφράσουν και να συζητούν τις γνώμες τους και να αναπτύσσουν τις δικές τους αξίες.
Παρά την ανυπάκουη στάση ενός εφήβου προς τη γονική εξουσία, η έγκριση των γονιών έχει σημασία για τους εφήβους. Οι γονείς πρέπει ν΄ αποφεύγουν τα πειράγματα, το σαρκασμό ή την κριτική.
Ένας γονιός που, χωρίς να σκεφτεί, αποκαλεί έναν έφηβο αδέξιο ή βλάκα μπορεί να μην αντιλαμβάνεται πόσο βαθιά μπορούν να πληγώσουν αυτά τα σχόλια έναν ευαίσθητο έφηβο.
Οικογενειακοί κανόνες
Οι γονείς χρειάζεται να καθιστούν σαφές στα έφηβα παιδιά τους ότι πρέπει να υπακούουν σε ορισμένους κανόνες, για να τους δώσουν να καταλάβουν ότι ορισμένα είδη συμπεριφοράς είναι απαράδεκτα.
Γενικά όμως, πρέπει να ελαχιστοποιείτε τον αριθμό αυτών των κανόνων, επιμένοντας μόνο σε λίγους βασικής σημασίας. Στο κάτω κάτω, ο τελικός σας στόχος είναι να μάθετε στον έφηβό σας να γίνει υπεύθυνος για τον εαυτό του και για τους άλλους και όχι να ακολουθεί τυφλά τους κανόνες που εσείς κάνετε γι΄ αυτόν.
Διαπραγμάτευση των ευθυνών
Οι πιο πολλοί έφηβοι αντιδρούν καλύτερα όταν οι γονείς προσεγγίζουν τις συγκρούσεις σαν προβλήματα που πρέπει να λυθούν μάλλον παρά σαν μάχες που πρέπει να κερδηθούν.
Η διαπραγμάτευση πάντα αποδίδει καλύτερα από τη σύγκρουση – συνήθως σημαίνει ότι και τα δυο μέρη κάνουν υποχωρήσεις, ότι κανένα δεν έχει νικήσει ή ηττηθεί. Ένας έφηβος είναι πιθανότερο να συνεργαστεί αν πάρετε μαζί αποφάσεις.
Δεχτείτε το γεγονός ότι τελικά πρέπει να παραχωρήσετε κάποια ευθύνη στον έφηβο. Να είστε άκαμπτοι στους τομείς τους οποίους πρέπει να έχετε υπό έλεγχο και διαπραγματευτείτε τομείς στους οποίους μπορούν να αναλάβουν ευθύνες, όπως πώς να τακτοποιούν τα δωμάτιά τους και πώς να ξοδεύουν τα χρήματά τους.
Αφήστε τα παιδιά σας να πάρουν αποφάσεις, ακόμα και αν υποψιάζεστε ότι είναι πιθανόν λάθος.
Θετική ενίσχυση
Βρείτε ευκαιρίες για να αναγνωρίσετε τα επιτεύγματα και την καλή συμπεριφορά των εφήβων σας. Ακόμα και ο πιο ατίθασος έφηβος χρειάζεται γονική έγκριση και η θετική ενίσχυση βοηθάει να ενθαρρύνει την εποικοδομητική συμπεριφορά.
Να θυμάστε ότι δε θα κάνετε ποτέ έναν έφηβο να συμπεριφέρεται με συγκεκριμένο τρόπο χωρίς τη συνεργασία του.
Πηγή: Υγεία και φροντίδα του παιδιού, Ιατρικές εκδόσεις Μανιατέα
