Το μανιφέστο της ουτοπίας, από την Έλλη Πράντζου

Θεωρείς ότι είναι πιο σοφό να αφήνουμε μια ζωή τις μοίρες μας να γίνονται βορά στα συμφέροντά τους από το να…

Το μανιφέστο της ουτοπίας, από την Έλλη Πράντζου

Θεωρείς ότι για να είσαι αυτό που είσαι χρειάζεται για όλη σου τη ζωή να υπακούς σε κάποιον εξουσιαστή;

Θεωρείς πως μέχρι σήμερα ό,τι καλό έχεις κάνει ή πετύχει το οφείλεις σε κάποιον πάνω από εσένα, σε κάποιον κυβερνήτη; Πιστεύεις πως αν κάποιος πρόκειται να κάνει κακό θα τον σταματήσει η εξουσία; Τον σταμάτησε ποτέ ως τώρα άραγε; Ή μήπως η ίδια αυτή είναι που προσθέτει και στηρίζει διεφθαρμένους στο σάπιο μας σύστημα αντί να τους μειώνει;

Ο άνθρωπος είναι ευάλωτος στη διαφθορά. Με ποια λογική του προσφέρεις βούτυρο στο ψωμί του ερεθίσματα που θεριεύουν ετούτη την πλευρά του ονομάζοντας ό,τι πιο δίκαιο έχεις σκεφτεί ποτέ ως τώρα τη «δημοκρατία»;

Θεωρείς ότι η λύση είναι πάντα σε κάποιου άλλου τα χέρια; Πιστεύεις ότι μπορεί ένας άνθρωπος με εξουσία στα χέρια του να παραμείνει αδέκαστος και να δουλέψει για το καλό των άλλων αλλά θεωρείς εμάς ουτοπιστές; Πόσες αλήθεια φορές μπορεί μέσα στην ιστορία να βρεθεί ένας αδέκαστος σωτήρας που θα πολεμήσει με το πρότυπο του εξουσιαστή προσπαθώντας να παραμείνει ηγέτης-οργανωτής;

Κι αν βρεθεί πόσο πιθανό είναι να τον αφήσουν οι παρελκόμενοι να επιβιώσει στο πολιτικό σύστημα που έχεις εσύ κι οι ομοϊδεάτες σου υποστηρίξει ως τώρα με νύχια και με δόντια ως το μοναδικό ρεαλιστικό;

Θεωρείς ότι είναι πιο σοφό να αφήνουμε μια ζωή τις μοίρες μας να γίνονται βορά στα συμφέροντά τους από το να «εκπαιδευτούμε» έτσι ώστε να είμαστε ικανοί να πάρουμε τις δικές μας ζωές στα δικά μας χέρια;

Πριν αρχίσεις τις αντιρρήσεις σκέψου τι παιδεία έχεις λάβει και τι παιδεία έχεις δώσει μέχρι τώρα στα παιδιά σου και τους γύρω σου ακόμη κι εσύ που μέσα σου ξέρεις ότι όλα πρέπει ν’ αλλάξουν συθέμελα. Σκέψου μέσα σε τι καταστάσεις μεγάλωσες, τι σε έμαθαν να θεωρείς δεδομένο χωρίς να το αμφισβητείς και τι ερεθίσματα πήρες.

Σκέψου με τι ερεθίσματα και με τι κίνητρα μεγαλώνει κι η σημερινή γενιά, τι ερεθίσματα θα πάρει κι η επόμενη με τη δική σου ευλογία αφού ποτέ δε βρήκες τα κότσια να φωνάξεις καν.

Αν η ψυχολογική-συναισθηματική και κοινωνική παιδεία σου φαίνεται πως δεν είναι αρκετή για να αποτελέσει βάση κι αρχή μιας όσο το δυνατόν περισσότερο υγιούς κι ολοκληρωμένης προσωπικότητας τότε καλά θα κάνεις την επόμενη φορά που θα πεις τους ανθρώπους ζώα να αναρωτηθείς τι έκανες εσύ κι όσοι στηρίζεις ώστε αντί να παραμείνουμε μόνο ζώα να πάμε λίγο παρακάτω και να εξελιχθούμε ως σκεπτόμενοι άνθρωποι.

Δε φταίνε πάντα μόνο οι άλλοι. Σε ποιον θα στηριχτεί μια αλλαγή αν όχι σε εκείνους που την αποζητούν; Είτε με πράξεις είτε με αδράνεια όλοι μας έχουμε συμβάλει σε έναν δίχως τέλος κατήφορο. Η κοινωνία που χτίσαμε δεν είναι κοινωνία με την κυριολεκτική έννοια της λέξης αλλά μια διαρκής παραγωγή αντιληπτικά ναρκωμένων στρατιωτών άλλοι εκ των οποίων έχουν «φτιαχτεί» για να δίνουν διαταγές κι άλλοι για να υπακούν.

Καθημερινά βιάζεται η διαφορετικότητα κι ατομικότητά μας στο όνομα μιας εγκληματικής μαζοποίησης υπέρ μιας καθεστηκυίας τάξης που μόνοι μας δημιουργήσαμε μα δεν αμφισβητούμε σχεδόν ποτέ θαρρείς κι ήταν νομοτελειακή αλήθεια πριν τη δική μας ύπαρξη.

Όσοι ξέφυγαν κι είδαν λίγο παραπέρα από την εικόνα αυτή στο τι θα μπορούσε να συμβεί αν δίναμε μια ευκαιρία και στην άλλη μας πλευρά, την πνευματική-ψυχολογική-συναισθηματική, χαρακτηρίστηκαν με διάφορα επίθετα και μπήκαν στο περιθώριο ως τρελοί του χωριού ή ως δυνάμει επικίνδυνοι για την «τάξη» και την «εύρυθμη» λειτουργία ενός κόσμου που πάει κατά διαόλου.

Τι τραγική ειρωνεία! Ενώ το βλέπουμε, λοιπόν, ότι δε γίνεται άλλο να συνεχίσουμε έτσι, αδυνατούμε ή δε θέλουμε να καταλάβουμε τι κινήσεις πρέπει να κάνουμε εμείς. Για άλλους είναι ευκολότερο να παραμένουν προσκολλημένοι σε ένα αποτυχημένο σύστημα ελπίζοντας και κάνοντας προσευχές μήπως αυτό αλλάξει. Από μόνο του; Και προς ποια κατεύθυνση;

Άλλοι επιλέγουν να δώσουν πλήρως τις ζωές τους σε χέρια ξεκάθαρων πλέον δυναστών μιας κι υποστηρίζουν πως πρέπει να φασιστοποιηθούμε κάπως αν θέλουμε να δούμε άσπρη μέρα. Ξεχνάνε φυσικά λόγω προσωπικών συμφερόντων κι αντιλήψεων που έχουν καλλιεργηθεί με μίσος και μόνο μίσος ότι κι αυτές οι μέθοδοι που ασπάζονται δοκιμάστηκαν με τραγικά αποτελέσματα στο παρελθόν.

Αποτελέσματα που γι’ αυτούς φυσικά δε σημαίνουν τίποτε ώστε να τα θυμούνται τελικά μα εμείς, ενώ θα έπρεπε να αποτελούν κόκκινο πανί τέτοιες πιθανότητες για την ανθρώπινη υπόστασή μας, καθόμαστε σαν υπνωτισμένοι περιμένοντας Κύριος οίδε τι.

Περιέργως, η λύση της πραγματικής κοινωνίας ανθρώπων αυτόβουλων κι αλληλέγγυων φαντάζει πιο απειλητική για πολλούς από αυτό που ζούμε σήμερα. Στο πλαίσιο της μη παιδείας μας, βέβαια, έχουν δίκιο να φοβούνται ακόμη κι όσοι δεν είναι πολέμιοι μιας τέτοιας ιδέας. Μια τέτοια ριζική αλλαγή δεν επιτυγχάνεται από τη μια μέρα στην άλλη ούτε μπορεί να διεκδικηθεί ανοργάνωτα.

Παρ’ όλα αυτά δεν κάνουν τίποτε ούτε όσοι αντιλαμβάνονται το δρόμο που έχουμε πάρει για να αλλάξουν αυτόν τον τομέα έτσι ώστε κάποια στιγμή σε ένα εύλογα μακρινό ή κοντινό (όπως το δει κανείς) μέλλον να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε μόνοι μας τους εαυτούς μας και τις ζωές μας.

Τι παραπάνω φοβούνται πως θα πάθουν άραγε μαχόμενοι για μια κοινωνία που λόγω της πολύπλοκης ανθρώπινης φύσης δε θα μπορούσε φυσικά ποτέ να γίνει παραδεισένια στην οποία ωστόσο θα αλληλεπιδρούσαμε όλοι επί ίσοις όροις; Είναι το ίδιο να προσπαθούν να σε αδικήσουν κατέχοντας χρήμα κι εξουσία με το να προσπαθούν να το πετύχουν στεκόμενοι ως ίσος προς ίσο απέναντί σου; Χωρίς αρχή δε σημαίνει χωρίς οργάνωση αλλά δίχως εξουσία.

Κανείς σκεπτόμενος αναρχικός δεν ισχυρίστηκε πως η αναρχία θα φτιάξει ανθρώπους-αγγέλους. Ακόμη κι έτσι όμως είναι αλλιώς να ξέρεις ότι έχεις ελπίδες να αντισταθείς απέναντι σε κάποιον που προσπαθεί να σε ρίξει αλλιώς να γνωρίζεις εξαρχής πως είναι αδύνατον να τα βάλεις μαζί του λόγω πόρων που εσύ δεν έχεις.

Επιπλέον κι επιμέρους, το επιχείρημα υπέρ της αλόγιστης ιδιοκτησίας που στηρίζει το ότι όσα έχει αποκτήσει κάποιος δεν τα έχει κλέψει –ακόμη κι αν αυτά είναι αχρείαστα πολλά, περισσεύοντας προκλητικά την ώρα που ο διπλανός του πεινάει- καταρρίπτεται από το ότι η ασυδοσία έχει απενοχοποιηθεί βάσει ενός φύσει άδικου συστήματος. Η αδικία είναι, λοιπόν, κλεψιά. Κλεψιά που κι αν δεν εξαλειφθεί πρέπει τουλάχιστον να μειωθεί στο ελάχιστο.

Εκτός κι αν δε συμφέρει ούτε αυτή η λύση ακόμη κι όσους σήμερα διαμαρτύρονται. Αν λοιπόν εσύ εκεί έξω διαμαρτύρεσαι επειδή οι από πάνω σου σού φέρονται άδικα τότε ξέρεις τι πρέπει να κάνεις. Αν πάλι διαμαρτύρεσαι απλώς και μόνο επειδή δεν είσαι σαν αυτούς για να μπορείς εσύ να φέρεσαι άδικα σε άλλους, τότε είσαι άξιος της μοίρας σου και θα μας βρεις απέναντί σου.

Μπορεί τώρα ο κόσμος να έχει πειστεί πως είμαστε εμείς οι γραφικοί μα η ελπίδα μας θα σβήσει τελευταία. Μίσος σπέρνεις μίσος θα λάβεις. Αδικία σπέρνεις αδικία θερίζεις. Δυστυχώς άνθρωπέ μου έτσι πάνε αυτά κι όταν το καταλάβεις εμείς θα είμαστε εκεί για να ενωθούμε μαζί σου.

Όσοι θα ήθελαν μια αλλαγή μα αδυνατούν να πιστέψουν πως μπορεί να συμβεί ας έχουν στο νου τους πως η θεωρία από την πράξη συνήθως είναι ένα πιστεύω δρόμος.

 

Της Έλλης Πράντζου

Διαβάστε επίσης

Close