Ο μεγαλύτερος Βρετανός φιλόσοφος David Hume (1711-1776) ανέφερε ότι λόγω ενός είδους “φυσικής τεμπελιάς” του νου αδιαφορούμε για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των πραγμάτων και προχωρούμε σε κατηγοριοποιήσεις με γενικά ονόματα.

Ο Hume επίσης διαχωρίζει τις παραστάσεις που λαμβάνει ο νούς σε δύο είδη: τις εντυπώσεις και τις ιδέες. Οι πρώτες είναι έντονες, ακούσιες και προσλαμβάνονται άμεσα από τα αισθητήρια όργανα μας. Οι δεύτερες προκύπτουν από συλλογιστική διαδικασία με βάση τις πρώτες.

Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων δεν σκέφτεται. Απλά εντυπώνει καταστάσεις τα τοποθετεί σε “κουτάκια” στο μυαλό, τους δίνει γενικά ονόματα και αποκρίνεται κοινωνικά με αυτά. Ζούμε σε μία κοινωνία που όλοι επικοινωνούν με γενικεύσεις και εντυπώσεις.

Ο νους μαθαίνει στην τεμπελιά. Μαθαίνει να συσσωρεύει εντυπώσεις και να μην τις κάνει ιδέες. Η ιδέα ως έννοια απαιτεί κόπο για να δημιουργηθεί. Θέλει παίδεμα – διάβασμα, διάλογο, συγγραφή – θέλει όρεξη και μεράκι, θέλει δυσκολία. Αυτό όμως δεν γίνεται. Κανένας δεν επιθυμεί την δυσκολία.

Ζούμε με την ευκολία. Έτσι μένουν οι εντυπώσεις αιωρούμενες, ασθενικές ικανές όμως να οδηγήσουν σε λάθη (η λάθος εντύπωση), σε κακές εκτιμήσεις.

Ο νους μαθαίνει στην ευκολία και το βλέπουμε σε καθημερινές εκφάνσεις της ζωής μας. Οι περισσότεροι ακούν εύκολη μουσική με απλοϊκούς στίχους, βλέπουν ευκολοχώνευτες ταινίες, παρακολουθούν “εύκολες” θεατρικές παραστάσεις, παρακολουθούν ανόητα τηλεοπτικά προγράμματα. Ακόμα και το διάβασμα έχει αντικατασταθεί από την διαγώνια ανάγνωση.

Σε ένα πυκνογραμμένο άρθρο ή σε μία επιφυλλίδα σε μία εφημερίδα σπάνια κοπιάζει κάποιος να εμβαθύνει. Ρίχνει μία διαγώνια ματιά να πιάσει τα βασικά. Κανένα κίνητρο για την διέγερση του νου. Τεμπελιά και απλοϊκότητα.