Ο πόνος στο αυτί του παιδιού αποτελεί μία από τις συχνότερες αιτίες επίσκεψης στον παιδίατρο.

Μπορεί να είναι συνεχής ή διακοπτόμενος, έντονος ή βαθύς, διαξιφιστικός (σαν σουβλιά) ή ενοχλητικός, να αυξάνεται κατά την πίεση του αυτιού ή όταν το παιδί μασάει, φτερνίζεται ή φυσάει τη μύτη του, ενώ στα νεογνά και τα βρέφη εκδηλώνεται με έντονο κλάμα, ανησυχία ή ευερεθιστότητα.

Λόγω της πολύπλοκης νεύρωσης του αφτιού, ο πόνος μπορεί να οφείλεται σε αιτίες που αφορούν το ίδιο το αφτί ή να είναι αντανακλαστικός από παρακείμενους ιστούς.

Συνηθέστερες αιτίες είναι οι φλεγμονές του αφτιού όπως:

Οξεία μέση πυώδης ωτίτιδα. Εννέα στα δέκα παιδιά ηλικίας έως 3 ετών εμφανίζουν οξεία μέση ωτίτιδα με ή χωρίς ωτόρροια τουλάχιστον μία φορά, ενώ συχνά ταλαιπωρεί πολλά παιδιά έως την ηλικία των 6 ετών.

Ιογενής ωτίτιδα

Εξωτερική ωτίτιδα. Είναι η φλεγμονή του έξω ακουστικού πόρου του αφτιού και εμφανίζεται συχνότερα το καλοκαίρι λόγω κολύμβησης.

Δοθιήνας – απόστημα έξω ακουστικού πόρου

Σπανιότερες αιτίες ωταλγίας είναι η συσσώρευση κυψελίδας ή παρουσία ξένου σώματος στον έξω ακουστικό πόρο, η δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγος που συμβαίνει συχνά στις ρινίτιδες, οι τραυματισμοί του αφτιού (χρήση μπατονέτας – χαστούκι) και το βαρότραυμα (μετά από προσγείωση αεροπλάνου).

Πώς να το αντιμετωπίσετε:

• Παρακολουθήστε την εξέλιξη της ωτίτιδας για δύο μέρες για παιδιά ηλικίας από 2 ετών και πάνω, που δεν παρουσιάζουν πυρετό, δίνοντας αναλγητικά, αφού αυτό έχει συμφωνήσει ο παιδίατρος.

• Όταν ξαπλώνει το παιδί να το έχετε με το κεφάλι του ελαφρώς ανυψωμένο.

• Τοποθετήστε μια ζεστή πετσέτα ή μια θερμοφόρα πάνω στο αφτί του παιδιού, που θα ανακουφίσει σημαντικά τον πόνο.

• Ξεβουλώνετε διαρκώς τη μύτη του παιδιού σας.

• Βάλτε σταγόνες ορού στη μύτη για να καθαρίσει καλά.

• Μην χρησιμοποιείτε γιατροσόφια όπως ζεστό λάδι μέσα στο αφτί κλπ.

• Δεν σημαίνει ότι ο πόνος στο αφτί είναι πάντα ωτίτιδα. Μπορεί το πρόβλημα να είναι αλλού και ο πόνος να αντανακλά στο αφτί.

Ζητήστε ραντεβού με τον παιδίατρό σας για εξέταση, αφού μόνο με την ωτοσκόπηση μπορεί να μπει η διάγνωση την οξείας μέσης ωτίτιδας. Αν η ωτίτιδα οφείλεται σε μικρόβιο τότε μπορεί να χρειαστεί να του χορηγηθεί αντιβίωση.

Κυψελίδα και πώς να την αφαιρέσετε:
Αν νομίζετε ότι υπάρχει πάρα πολύ κυψελίδα στο αφτί του παιδιού σας, μην προσπαθείτε να τη βγάλετε ή να την ξεπλύνετε μόνοι σας.

Ο γιατρός σας θα σας δώσει ωτικές σταγόνες σχεδιασμένες για να διαλύουν την μαζεμένη κυψελίδα στο αφτί του παιδιού σας. Αν η κυψελίδα δεν διαλύεται, πηγαίνετε πάλι το παιδί σας στο γιατρό, για να βγάλει το κερί στο ιατρείο του.

Αντικείμενα στο αφτί:
Τα παιδιά συχνά σπρώχνουν μικρά αντικείμενα, όπως μπιζέλια, χάντρες ή κομμάτια χαρτιού στ’ αφτιά τους.

Αυτά τα ξένα σώματα μπορούν να προκαλέσουν πόνο και προσωρινή απώλεια ακοής. Βαθιά διείσδυση στο αφτί ενός ξένου αντικειμένου ή προσπάθειες να το βγάλετε στο σπίτι, μπορούν να βλάψουν το τύμπανο.

Αν το παιδί σας βάλει κάτι στο αφτί του, μην προσπαθείτε να το βγάλετε με νερό. Θα μπορούσε να φουσκώσει και να κάνει την εξαγωγή του δύσκολη. Ξένα σώματα στο αφτί πρέπει να αφαιρούνται από το γιατρό.

Έντομα στο αφτί:
Μπορεί να μπουν στο αφτί πετώντας ή περπατώντας και να παγιδευτούν. Ένα παιδί μπορεί να τρομάξει από το θορυβώδες βούισμα ή χτύπημα εντόμου.

Για να σκοτώσετε το έντομο πριν αφαιρεθεί στο ιατρείο του γιατρού, βάλτε πολλές σταγόνες ζεστό λάδι για μωρά στο αφτί του παιδιού σας.

Στο ιατρείο του γιατρού:
Ο γιατρός θα εξετάσει το αφτί του παιδιού σας μ’ ένα όργανο παρατήρησης πριν αφαιρέσει το αντικείμενο. Αν το αντικείμενο μπορεί να βγει με νερό, ο γιατρός μπορεί να χύσει χλιαρό λάδι ή νερό στο αφτί του παιδιού σας.

Διαφορετικά, θα πιάσει και θα βγάλει το αντικείμενο με ένα ζευγάρι λεπτές λαβίδες. Μπορεί να χρειαστεί τοπικό αναισθητικό αν το αντικείμενο έχει φουσκώσει ή σφηνώσει.

Υγεία και Φροντίδα του παιδιού, εκδόσεις Μανιατέα