Εξ αιτίας της έκθεσης σε περιβαλλοντικό καπνό τσιγάρου οι λοιμώξεις του ανώτερου και του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος αυξάνουν, καθώς επίσης και η συχνότητα, αλλά και η σοβαρότητα των συμπτωμάτων του άσθματος στα παιδιά.

Τα παιδιά βρίσκονται σε κίνδυνο έκθεσης περιβαλλοντικού καπνού τσιγάρων, λόγω καπνίσματος των μελών της οικογένειας. Από μελέτες στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ έχει διαπιστωθεί ότι το 70% των παιδιών εκτίθεται σε περιβαλλοντικό καπνό τσιγάρου, μέσα στο οικιακό τους περιβάλλον κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων της ζωής.

Οι μελέτες αυτές έχουν τεκμηριώσει μια ισχυρότερη αρνητική επίδραση στην υγεία του παιδιού, εξ αιτίας του καπνίσματος της μητέρας, η οποία μπορεί να αποδοθεί στο γεγονός ότι οι μητέρες έχουν στενότερη επαφή και περνούν περισσότερο χρόνο με τα παιδιά σε σύγκριση με τον πατέρα.

Το κάπνισμα της εγκύου έχει συσχετισθεί με βαριές επιπλοκές στην κύηση και στον τοκετό, όπως προδρομικό πλακούντα, πρόωρη ρήξη θυλακίου κ.α. Οι πιθανότητες πρόωρου τοκετού στις καπνίστριες είναι σχεδόν διπλάσιες, όπως και οι αποβολές, κυρίως στο δεύτερο τρίμηνο και οφείλονται σε νεκρωτικές βλάβες του φθαρτού από το παραγόμενο CO κατά το κάπνισμα.

Το κάπνισμα της μητέρας έχει επίσης συνδεθεί με τερατογένεση στο έμβρυο, όπως συγγενείς καρδιοπάθειες, ανεγκεφαλία, διαμαρτίες του κεντρικού νευρικού συστήματος, με νεοπλασίες της παιδικής ηλικίας, με υπέρταση στο νεογέννητο και με το σύνδρομο του αιφνίδιου θανάτου των βρεφών.

Στα παιδιά μέχρι κάτω των 10 ετών η έκθεση σε περιβαλλοντικό καπνό τσιγάρου σχετίζεται με διάφορα νοσήματα του αναπνευστικού όπως άσθμα, βρογχικό άσθμα, ασθματική βρογχίτιδα, συρίττουσα αναπνοή, βρογχική υπεραντιδραστικότητα, βρογχόσπασμο.

Επιπρόσθετα, υπάρχουν ενδείξεις ότι το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του εμβρύου και την ωρίμανση του εμβρυϊκού πνεύμονα, με αποτέλεσμα ελαττωματική λειτουργία των πνευμόνων στο νεογέννητο.

Υπάρχουν μελέτες σύμφωνα με τις οποίες το παθητικό κάπνισμα της μητέρας από τον πατέρα καπνιστή, εφόσον αυτός καπνίζει περίπου 20 τσιγάρα την ημέρα, έχει παρόμοια βλαπτική επίδραση στο έμβρυο.

Τα θηλάζοντα βρέφη μητέρων που καπνίζουν περισσότερα από 10 τσιγάρα την ημέρα παρουσιάζουν κολικούς, εμέτους, ταχυκαρδία, αδυναμία και ευαισθησία σε λοιμώξεις, ενώ όταν οι μητέρες καπνίζουν περισσότερα από 20 τσιγάρα την ημέρα, η συμπτωματολογία είναι εντονότερη, παρατηρείται δε και σημαντική μείωση στην παραγωγή του μητρικού γάλακτος.

Επομένως, η μητέρα που θηλάζει οφείλει να διακόψει το κάπνισμα. Σε περίπτωση όμως που συνεχίζει να καπνίζει θα πρέπει να ελαττώσει το κάπνισμα σε λιγότερα από 10 τσιγάρα ημερησίως και να το κάνει σε χρόνους μακριά από το θηλασμό.

Ο θηλασμός πρέπει να έπεται ενός χρονικού διαστήματος τουλάχιστον δύο ωρών μετά το κάπνισμα, ώστε η νικοτίνη να έχει μεταβολιστεί.

Α. Μαυρουδή, Β. Αϊβάζης, Παιδίατροι, Νέα Παιδιατρικά Χρονικά, 2,1:21-26.