Το μητρικό γάλα αποτελεί άριστη και πλήρη τροφή για το νεογνό και το βρέφος.
Προσφέρει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξη και την αναγκαία ενέργεια για τις λειτουργίες του οργανισμού τους.
Επιπλέον, περιέχει σπουδαίους αμυντικούς παράγοντες, οι οποίοι προσφέρουν πολύτιμη ασπίδα προστασίας από λοιμώξεις σε αυτή την κρίσιμη περίοδο της ανάπτυξής τους.
Διακρίνουμε τρία είδη μητρικού γάλακτος:
Το πύαρ που παράγεται κατά την πρώτη εβδομάδα μετά τον τοκετό, αυξάνεται σε ποσότητα τις 3 πρώτες ημέρες ζωής και είναι παχύρευστο με λευκοκίτρινο χρώμα λόγω της Β-καροτίνης που περιέχει.
Έχει μειωμένη περιεκτικότητα σε λίπος και λακτόζη και αυξημένη σε πρωτεΐνες και ολιγοσακχαρίτες. Ευνοεί την ανάπτυξη του γαλακτοβακίλλου και την εγκατάσταση ευεργετικής εντερικής χλωρίδας. Επίσης βοηθά την αποβολή μηκωνίου.
Το μεταβατικό γάλα παράγεται από το τέλος της πρώτης έως και την τρίτη εβδομάδα μετά τον τοκετό. Παρουσιάζει μειωμένη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και ανοσοσφαιρίνες σε σχέση με το πύαρ και αυξημένη περιεκτικότητα σε λακτόζη και λίπος.
Το ώριμο γάλα παράγεται μετά την 3η εβδομάδα και σε όλη τη διάρκεια της γαλουχίας.
Συστατικά μητρικού γάλακτος:
Το μητρικό γάλα αποτελείται κατά 87% από νερό, ενώ το υπόλοιπο 13% περιλαμβάνει λιπίδια, πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, μέταλλα, ένζυμα, βιταμίνες, ορμόνες και πολύτιμους αμυντικούς παράγοντες.
Πλεονεκτήματα μητρικού θηλασμού
Άμεσα πλεονεκτήματα για το νεογνό:
1. Μείωση των λοιμώξεων του γραστρεντερικού συστήματος.
2. Ανάπτυξη φιλικής χλωρίδας στο έντερο του νεογνού με γαλακτοβάκιλλο και δισχιδές βακτήριο.
3. Μείωση της συχνότητας και βαρύτητας της νεκρωτικής εντεροκολίτιδας.
4. Μείωση των λοιμώξεων του αναπνευστικού, κυρίως, της πνευμονίας, της οξείας μέσης ωτίτιδας, των λοιμώξεων από το αναπνευστικό συγκυτιακό ιό, καθώς και μείωση των εισαγωγών στο νοσοκομείο.
5. Μείωση της βακτηριαιμίας και σηψαιμίας, μηνιγγίτιδας.
6. Μείωση των ουρολοιμώξεων.
7. Αύξηση της ανοσοποιητικής απάντησης σε εμβολιασμούς.
8. Πιθανή μείωση της συχνότητας του αιφνίδιου θανάτου.
Απώτερα αποτελέσματα για το νεογνό:
1. Καλύτερη νοητική ανάπτυξη, ιδιαίτερα στα πρόωρα νεογνά.
2. Μείωση της συχνότητας της οξείας λεμφοβλαστικής λευχαιμίας, της νόσου Hodgkin και του νευροβλαστώματος.
3. Μείωση αυτοάνοσων νοσημάτων όπως της νόσου του Crohn, της ελκώδους κολίτιδας και της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
4. Μείωση του διαβήτη τύπου Ι
5. Μείωση της ατοπικής δερματίτιδας και των αλλεργιών γενικότερα, του εκζέματος, του άσθματος και της αλλεργικής ρινίτιδας.
6. Μείωση της κοιλιοκάκης.
7. Μείωση της παχυσαρκίας κατά την εφηβεία.
8. Μείωση των καρδιαγγειακών νοσημάτων, της υπέρτασης και της δυσλιπιδαιμίας στην ενήλικη ζωή.
Πλεονεκτήματα μητρικού θηλασμού για τη μητέρα:
1. Μειώνει την απώλεια αίματος μετά τον τοκετό λόγω καλύτερης μητροσυστολής.
2. Επαναφέρει ταχύτερα τη μήτρα στις αρχικές της διαστάσεις.
3. Επιφέρει παροδική μείωση της γονιμότητας λόγω της αμηνόρροιας κατά τον θηλασμό.
4. Περιορίζει τον κίνδυνο προεμμηνοπαυσιακού καρκίνου του μαστού.
5. Μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών.
6. Μειώνει τον κίνδυνο οστεοπόρωσης και καταγμάτων της σπονδυλικής στήλης και του ισχίου μετά την εμμηνόπαυση.
7. Μειώνει τον κίνδυνο διαβήτη τύπου ΙΙ
8. Αυξάνει τον συναισθηματικό δεσμό μητέρας και παιδιού.
9. Αυξάνει την αυτοεκτίμηση της μητέρας.
Πλεονεκτήματα μητρικού θηλασμού για το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο:
1. Μειώνει συνολικά το ετήσιο κόστος για θέματα υγείας.
2. Μειώνει τη νεογνική και βρεφική νοσηρότητα και θνησιμότητα.
3. Μειώνει τον χρόνο απουσίας των γονέων από τις εργασίες τους λόγω ασθενειών των παιδιών.
4. Περιορίζει την απώλεια οικογενειακού εισοδήματος.
5. Εξασφαλίζει περισσότερο ελεύθερο χρόνο στους γονείς για να ασχοληθούν με τα υπόλοιπα μέλη και με δραστηριότητες της οικογένειας.
6. Ελαφρύνει την επιβάρυνση του περιβάλλοντος που προκαλείται από τη διατροφή εκατομμυρίων ζώων για την παραγωγή του ξένου γάλακτος, καθώς και από τον όγκο των συσκευασιών του.
7. Μειώνει την ποσότητα της ενέργειας που δαπανάται για την παραγωγή και μεταφορά του ξένου γάλακτος.
Ο θηλασμός είναι ένα πολύτιμο δώρο ζωής από τη μητέρα και αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα κάθε νεογέννητου, τόσο για τη σωματική του ανάπτυξη, όσο και την ψυχική του υγεία και εξέλιξη.
Δρ. Μένη Σακλαμάκη – Κοντού, Μαιευτήρας – Παιδίατρος (Παιδιατρική, τόμος 72, τεύχος 5)
